Sarita iti Bannawag, Maipelikula

Da Entertainment Editor Ariel S. Tabag, Indie Filmmaker Ron Bryant ken ti autor, ni NCCA Media Coordinator Noli S. Dumlao, iti maysa a pasken dagiti mannurat nga Ilokano iti Metro Manila. (Rinetrato ni Sherma E. Benosa)


PUMIGPIGSA ti karasakas ti independent filmmaking iti Filipinas.
Indie, kunada kadagitoy a pelikula. Dagitoy ti pelikula a saan nga aramid dagiti kompania nga agiprodprodius kadagiti pelikula a komersial.
Saan laeng a ditoy pagilian ti pakadlawan dagiti pelikula nga indie. Uray iti internasional a merkado.
Kinapudnona, ad-adda a dagitoy ti mangyawid iti award manipud kadagiti internasional a film festival.
Adda dita ti “Ploning” a nagistayan nakaala iti nominasion iti Oscars kas Best Foreign Film.
Adda dita ti “Kubrador”, “Masahista”, “Ang Pagdadalaga ni Maximo Oliveros”, ken dadduma pay.
Kuna dagiti kritiko iti Filipinas, dagitoy a pelikula ti “adda ibagbagada”. Ta naaramidda a nawaya iti diktar ti prodiuser.
Nawaya ti direktor a nangiruar iti pudpudno nga estoria nga awan ti “loveteam-loveteam” a masapul a mangkiki kadagiti audience wenno agbuybuya.
Ti imasna, kaaduan ita kadagiti ubbing a direktor ti agpatingga lattan kadagiti estoria a maipanggep iti prostitusion, droga, kinakurapay, kinarugit ti politika, ken dadduma pay a “makapadurmen” a pingir ti biag.
Agingga a natakuatan ni Ron Bryant ti kinabaknang ti Literatura Ilokana. Ni Bryant ti direktor ti “Rotunda”, “Alon”, “Baryoke” ken dadduma pay, a kaaduan kadagitoy ti nakaala iti award iti Cinemalaya ken Cinema One Originals.
Natiliw ti imatang ni Bryant iti kinadaeg ti biag iti “Ti Daga, ti Tudo, ken ti Init” a sarita ni Juan S.P. Hidalgo, Jr. (naipablaak iti BANNAWAG idi Agosto 7, 1961 a bilang).
Iti nasao a sarita, nakita ni Bryant ti kinaragsak dagiti Ilokano, ti kinapositibo ti panagkitada iti biag.
Malaksid nga Ilokano ti naggapuan a puli ni Bryant, mamati nga ad-adda a maikari iti pammadayaw, babaen ti pannakaitandudoda iti lubong, dagiti sinurat a mangitagtag-ay iti kinatan-ok ti biag ken dagiti parabur itoy.
Iti ababa a pannao, panggep ni Bryant ti mangaramid iti pelikula a maibasar iti nasao a sarita. Iti pannakasursurat daytoy, ar-aramidendan kada Apo Hidalgo, ken Entertainment Editor ti Bannawag Ariel S. Tabag, ti screenplay ti pelikula.
Kuna ni Bryant nga Iluko dagiti dialogo iti pelikula tapno ad-adda a maipakita ti naisalsalumina met a kannawidantayo nga Ilokano. Addanto met subtitle daytoy iti Ingles.
Innayon ni Bryant a rugi laeng daytoy ti pannakayam-ammo, babaen ti pelikula, ti kinabaknang ti literatura ken kannawidantayo nga Ilokano.
Naimbag a damag daytoy kadatayo nga Ilokano. Ket sapay koma ta agballigi daytoy a gannuat. (NOLI S. DUMLAO)

Naipablaak iti Bannawag, Pebrero 16, 2009, panid 38.

Ti Makunak: Karaman ti sarita a "Ti Daga, ti Tudo ken ti Init" iti Bituen ti Rosales ti antolohia dagiti sarita ni Apo Hidalgo. Madama a maipatpatarus iti Filipino ket manamnama a mailibro itoy a tawen. Kabayatanna, addan iti pre-production stage ti grupo a mangikalkalikagum iti panagmata ti nasao a proyekto. Kas kuna ni Apo Dumlao, sapay koma ta agballigi-- ket siempre, babaen ti pannarabay dagiti pada nga Ilokano a mangipatpateg iti aniaman a banag nga Ilokano.