ARIEL SOTELO TABÁG

Manipud itoy a bilang ti BANNAWAG, maikawa la ketdi dagiti adu a mangbasbasa kadagiti salaysay ni Claire A. Sumahit iti panid 10 daytoy a magasin. Ngamin, nagpakadan tapno kas iti insuratna met laeng iti maysa kadagiti naudi a salaysayna, mapan iti “lugar a paginanaan.” Pimmusay ‘toy maipatpateg a mannurat iti BANNAWAG idi parbangon ti Agosto 17, 2009 iti tawenna a 70 kalpasan ti panagsagabana iti kanser iti barukong. Iti nasurok laeng a dua a tawen a panagsursurat iti Iluko ni Ma’am Claire (kas awagna iti adu a padana a mannurat), kasla layap laeng a nagparang, a kas insuratna met laeng. Ngem nangibati ketdi iti adu a pakalaglagipan iti tay-ak ti Literatura Ilokana kas kadagitoy premiado a saritana: “Kilabban”, “Ni Doktor Danny, Ni Ma’am Ela”, “Sagut”, “Resibo”, ken “Tagaang” nga agpapada a rimmuar iti BANNAWAG malaksid kadagiti adu a salaysayna a rimmuar itoy met laeng a magasin. Nabayag a nagsursurat iti Baguio Midland Courier , agpapaay ni Ma’am Claire agingga iti ipupusayna a kas

By Conrado de Quiros Philippine Daily Inquirer First Posted 01:04:00 08/17/2009 Tatagalugin ko na nang makuha n’yo. Kahit na lingwaheng kanto lang ang alam kong Tagalog. Tutal Buwan ng Wika naman ang Agosto. Baka sakali ’yung paboritong wika ni Balagtas ay makatulong sa pag-unawa n’yo dahil mukhang ’yung paboritong wika ni Shakespeare ay lampas sa IQ n’yo. Kung sa bagay, ang pinakamahirap gisingin ay ’yung nagtutulug-tulugan. Ang pinakamahirap padinggin ay ’yung nagbibingi-bingihan. Ang pinakamahirap paintindihin ay ’yung nagmamaangmaangan. Bueno, mahirap din paintindihin ’yung likas na tanga. Pero bahala na. Sabi mo, Cerge Remonde, alangan naman pakanin ng hotdog ang amo mo. Bakit alangan? Hindi naman vegetarian ’yon. At public service nga ’yon, makakatulong dagdagan ng cholesterol at salitre ang dugong dumadaloy papuntang puso n’ya. Kung meron man s’yang dugo, kung meron man s’yang puso. Bakit alangan? Malamang di ka nagbabasa ng balita, o di lang talaga nagbabasa, kung hindi ay nala

Maangay inton Agosto 23, 9 A.M., ti maikadua a regular a miting dagiti opisial, kameng ti hunta direktiba ken mamagbaga ti GUMIL Filipinas iti pagtaengan da agkaingungot a Judge Vivencio ken Nelia Baclig iti Lot 26, Block 4, Dandelion St., Bloomfields Subdivision, Novaliches, Quezon City, kas impakaammo ni Elizabeth Madarang-Raquel, presidente ti gunglo. Karaman iti agenda iti nasao a miting ti pannakapili dagiti uppat a direktor ken auditor ti GF; pannakaadal ken pannakaaprobar dagiti pagalagadan dagiti nadumaduma a komite; pannakarepaso ti listaan dagiti kameng a dumar-ay iti GF International Conference iti Honolulu, Hawaii; ken pannakataming dagiti isyu mainaig iti GUMIL Filipinas. Mayalnag met ti opisial a website ti GF (www.gumilfilipinas.com) ken mairuar ti umuna a bilang ti napabiag a Balikas, ti opisial a pagiwarnak ti gunglo. Maawis met ti idadar-ay dagiti presidente dagiti tsapter iti nasao a miting. Para iti dadduma pay a detalye, umawag iti 400-0089 wenno agteks iti 0918-74

Napili ni Dr. Paul B. Zafaralla, retirado a propesor iti Unibersidad ti Filipinas iti Los Baños, a maysa kadagiti mapadayawan inton Agosto 29 a kas Gawad Pambansang Alagad ni Balagtas, pammadayaw a tinawen nga ipapaay ti Unyon ng mga Manunulat sa Pilipinas (UMPIL) kadagiti mabigbig a mannurat iti pagilian. Kinuna ni Vim Nadera, agdama a presidente ti UMPIL, a mapadayawan ni Zafaralla gapu kadagiti dekalidad a salaysay ken panangamirisna kadagiti banag a mainaig iti arte ken kultura. Innayon ni Nadera a «nagserbi dagiti panagsukisok ni Zafaralla a nangiturong tapno mabigbig ti kinalaing ni artista a Pilipino, kasta met ti kinabaknang ti bukodna a kultura. » Tubo iti Pinili, Ilocos Norte, agsursurat ni Zafaralla kadagiti salaysay maipanggep iti kultura ken arte iti Iluko (Ilokano), English, ken Filipino (Tagalog). Kaduana a mapadayawan ita a tawen da Tomas F. Agulto (daniw iti Tagalog), Bartolome Tan Chua (daniw iti Tsino), Mario O’Hara (dulang pampelikula), Alfred Yuson (gapuanan iti In

Indarirag ni Dr. Orlando Almoite, chancellor ti Don Mariano Marcos Memorial State University (DMMMSU) North La Union Campus iti Brgy. Sapilang, Bacnotan, ti panagdadanggaytayo nga Ilokano a mangipateg iti nariingantayo a pagsasao. “Ikagumaantayo ti ag-Ilokano iti ania man a mayannatup a gundaway tapno agtalinaed ti kinasingedtayo nga aglalangen, kas maysa a madaydayaw a puli,” imbunannagna iti sango dagiti opisial ti GUMIL La Union (GLU) a nagtataripnong idi Agosto 1 iti board room ti DMMMSU. Ni Dr. Almoite ti napusgan a nangted iti mensahe, kas pannakabagi ni Dr. Ernesto Gapasin, presidente ti DMMMSU, iti pakpakauna a paset ti miting. Kinuna daytoy mararaem nga Ilokanista nga inkakaubinganna nga impapuso nga inadal ti lengguahetayo babaen ti panagbasbasana iti BANNAWAG agingga ita. Ket ngarud bigbigenna a babaen dayta, di agressat ti pannakaasa ti kabaelanna nga agsao iti Ilokano/Iluko ken ad-adda met a makarkarit a mangipateg ken mangidaduma iti nakayanakantayo a pagsasao. Linagipna

GUMIL Filipinas (GF) or Gunglo Dagiti Mannurat nga Ilokano iti Filipinas ken iti Ballasiw Taaw, the premier association of Ilocano writers with chapters in the different Ilocano-speaking provinces in the country as well as overseas, is set to launch its official website, http://gumilfilipinas.com, on August 23, 2009. Regularly updated, the new website features news about the organization and its chapters, its activities and new publications. It also contains literary pieces written by bona fide members of the association, as well as essays and features about writing in general and the Ilocano literature in particular. Other than the website, GF will also re-launch its official newsletter, Balikas (Word). Edited by award-winning Ilocano writers, Balikas is an eight-page tabloid-sized quarterly that features news about and events organized or participated in by the association; Ilocano literary pieces written by members of the association; as well as features and essays on the Ilocano a

Pammadayaw ti ofwempowerment.files.wordpress.com Kuna ti maysa a pilosopo: Ditay koma agbalin a dagensen iti sabali, ta amintayo addaan iti nakadagdagsen nga aw-awiten. Ngarud, amang a nasaysayaat ti mangbatak, mangkallabay, mangsallabay, mangabrasa...

Pammadayaw ti extreme.ph daytoy a ladawan. SAAN met ketdi a kasta ti langana no rabii. Ken saan a dayta ti paggagarak. Daytay papel a kasla diploma. *** Iti biang ni Kompad Dani, nalabit pampanunotenna no ania ti nasayaat a pukisna. Daytay ngata saan a maisagud ti medalia a yukkorda? Ne, Kompad, dua la gayamen, mairamankanto metten iti ababa a listaan. *** Nupay konsolasion met ketdi dagiti kakastoy. Ta kas naynay nga ibagbagak kadagiti kakadua, adda iti pannakaileppas ti maysa a sarita ti gunggona-- saan a magatadan wenno managanan iti uray ania a kalatakan a pammadayaw. *** Inton sumaruno manen, apo.--O

Ni JOEL B. MANUEL Tapno nalalaing nga amang ti ubing nga agbasa, rumbeng a ti pagsasao iti balayda ti mausar iti pannakaisuro kenkuana iti eskuelaan… AN’A MANEN dayta baro a pagalagadan a pinirmaan ni Sekretario Jesli Lapus ti Departamento ti Edukasion, kunam, Komari? Wen, isu dayta ti DepEd Order No 74, s. 2009 a napetsaan iti Hulio 14, 2009. Institutionalizing Mother Tongue Based Multilingual Education ti paulona. Iti ababa a pannao, MLE wenno Mother Language Education, Komari. Isu daytoy ti panangisuro a mausar ti nakayanakan a pagsasao ni Ambotmo— a kayatna a sawen dayta pagsasaotayo nga Ilokano wenno Iluko. Kayatna met a sawen dayta a kadagiti Bikolano nga ubbing, Bikol ti mausar iti pannakaisuroda; dagiti met Pampanggo, Kapampangan; dagiti Cebuano, Binisaya met. No ania ti lengguahe ti ubing a nariinganna, isu met ti mausar a pangisuro kenkuana. Itay laeng Hulio 14, Komari, nga impaulog ni Sek. Lapus ti pagalagadan ti MLE kalpasan ti no manon a tawen a panangiruprupir dagiti eksp

Ni CRISOSTOMO M. ILUSTRE Taldiap iti maysa kadagiti kaunaan a pagiwarnak dagiti Ilokano… MABALIN a bassit laeng ti pamatpatipatan no di man awanen ti makaam-ammo kadatayo kada mannurat Eulogio Campos, Lupo Azurin, B. Quijano, Leopoldo Yabes, wenno ni Guillermo Cabacungan, ken ti pagiwarnak nga Annaraar. Dagitoy nadakamatmi a tattao, isuda dagiti kangrunaan a nangirugi ken nangtubay iti pagiwarnak, wen, iti dayta Annaraar idi 1927, maysa kadagiti kaunaan a pagiwarnak iti Iluko iti pagilian, wenno rimmuar agarup 18 a tawen kalpasan nga impablaak ni Isabelo de los Reyes ti mabigbig a “kaunaan a pagiwarnak iti pagilian a nasurat a namimpinsan iti bernakular”, ti El Ilocano, iti 1889. Ti kaadda iti ikutmi ti sumagmamano a kopia ti Annaraar ket bunga ti agtultuloy a panagsuksukisok ni Araial Ilustre, maysa a mangisursuro idi iti University of Northern Philippines iti Vigan, Ilocos Sur ken nasaet nga agsuksukisok kadagiti kannawidan ken naisawang wenno naipablaak a piesa ti Literatura Ilokana

Aggibus iti Agosto 27, 2009 ti Salip iti Panagsurat iti Salaysay nga imatonan ti Panrehyong Sentro ng Wikang Filipino, R-1. Panggep daytoy a pasalip ti makatakuat kadagiti agdadamo a mannurat a sumasalaysay iti Iluko kas paset ti pannakarambak ti “Bulan ti Nailian a Pagsasao 2009”. Ti tema: “Pagsasao a Filipino: Bin-i a Nagrusing iti Baler, Nagsaknap iti Intero a Pagilian.” Panggep ti salip nga ingato ti agpang iti panangusar iti pagsasao nga Iluko/Ilokano iti panagsurat; ken nasken a mailawlawag a nalaing ti tema. Dagiti pagalagadan: 1. Silulukat ti salip kadagiti amin nga agad-adal iti kolehio iti intero a Rehion 1. 2. Nasken nga orihinal ti isalip, saan a naipatarus iti sabali a lengguahe ken di pay naipablaak. 3. Maibabawi ti nangabak a pakisalip no mapaneknekan a sinalungasingna ti pagalagadan bilang 2 ken dinton mapalubosan pay a makisalip iti ania man a pasalip nga imatonan ti PSWF-R-1. 4. Ti tema ti salip: Pagsasao a Filipino: Bin-i a Nagrusing iti Baler, Nagsaknap iti Intero a

Angayen ti GUMIL Ilocos Sur ti general membership meeting ti gunglo itoy nga Agosto 18, 9 A.M., kas impakaammo ti presidente ti GIS a ni Dr. Edilberto H. Angco. Mataming iti miting iti pannakarambak ti maika-45 nga anibersario ti GIS itoy a Setiembre ken ti pannakaorganisar ti GUMIL UNP. Maangay ti miting iti baro nga opisina ti GIS iti UNP, Vigan. (MST) Naipablaak iti Bannawag, Agosto 17, 2009.

On its third year, Pagpupugay sa Pambansang Alagad ng Sining aims to bring living National Artists for Literature closer to students, teachers, and readers. A centerpiece project of the National Commission on Culture and the Arts and the UP Institute of Creative Writing, Pagpupugay 2009 will once again bring our national treasures to the heartland of the country where their works will be performed and they will be honored for their achievements and decade-spanning careers. Edith Tiempo will go to the Nueva Vizcaya State University on August 10, 2009. True to the vision of bringing artists back to their hometowns. Pagpupugay will see Tiempo return to her native town of Bayombong after so many years. This event is ably coordinated by NVSU President Dr. Marilu Abon and the local government led by Mayor John Severino Bagasa. For the other Pagpupugay legs: Virgilio S. Almario will have his day on September 2, 2009 (venue still to be finalized). Dr. Bienvenido Lumbera will speak at the CAP B

Naga City—August 15, 2009 will be a date to remember in Bicol’s literary history as Bikol writers release five books and a literary magazine. Dubbed as “An Pagbungsod” it will be held 6PM at the alfresco area of the Avenue Square in Magsaysay Avenue, Naga City. The grand launch will feature “Yudi Man: Mga Osipon para ki Nunuy asin ki Nini,” a collection of short-stories for children by Premio Tomas Arejola para sa Literaturang Bikolnon winners as edited by Carlos A. Arejola and Lorna A. Billanes, and illustrated by Boyet Abrenica; “Pagsasatubuanan: Poetikang Bikolnon,” a book of literary criticism on Bikol poetics by Jose Jason L. Chancoco; “Tigsik,” a compilation of tigsik(s), a Bikol ethnic poetic form by Aida B. Cirujales; “Sayod Kong Tataramon/Tuwiran Kong Sasabihin,” a collection of stage and screenplays by Carlos A. Arejola; “Bagyo sa Oktubre,” a collection poems in Filipino by Honesto M. Pesimo, Jr.; and “Bangraw kan Arte, Literatura asin Kultura,” a Bikol literary magazine edit

The Board of Trustees of the Ramon Magsaysay Award Foundation Monday announced that six individuals from Burma, China, India, the Philippines, and Thailand will receive Asia’s premier prize, the Ramon Magsaysay Award, for the year 2009. The awardees are led by Krisana Kraisintu of Thailand, who is being recognized for “placing pharmaceutical rigor at the service of patients, through her untiring and fearless dedication to producing much-needed generic drugs in Thailand and elsewhere in the developing world.” Deep Joshi, from India, meanwhile is being recognized for “his vision and leadership in bringing professionalism to the NGO movement in India, by effectively combining ‘head’ and ‘heart’ in the transformative development of rural communities.” Yu Xiaogang, from China, is being recognized for “fusing the knowledge and tools of social science with a deep sense of social justice, in assisting dam-affected communities in China to shape the development projects that impact their natural

A prominent fashion designer, two award-winning film directors, a literary giant, a theater pioneer, an architect and a painter have been conferred the coveted titles of National Artist by President Arroyo in recognition of their contributions in the field of arts, Malacañang announced recently. The Chief Executive signed Proclamation Numbers 1823 and 1829 naming the new national artists. Executive Secretary Eduardo Ermita said the list of the latest inductees in the Order of National Artist Award is led by the late Manuel P. Urbano, a.k.a. Manuel Conde, who became popular for his satirical films which include the classic “Juan Tamad” series. Regarded as among Asian’s finest directors in the 1950s, Urbano was posthumously bestowed the National Artist Award for Film and Broadcast Arts. His “Genghis Khan” movie earned the admiration of the film critics of the Venice Film Festival in 1950. The said film established Conde’s reputation as an international filmmaker, especially when film cri

By STEFANO AMBROGI LONDON (Reuters) - Thirteen books have made it onto the “longlist” for the 2009 Man Booker Prize for Fiction, up from the usual 12, in what judges described as one of the strongest fields in recent years. The “Man Booker dozen,” as the selection is known, includes two former winners, four previously shortlisted writers and three first-time novelists. The annual award for the best novel in English by a writer from Britain, Ireland and the Commonwealth counts, because it helps the winning book sell tens of thousands of extra copies. An appearance on the shortlist translates into thousands more sales. Chairman of the judges, BBC broadcaster and journalist James Naughtie, said the list is one of the strongest lists in recent memory, books that readers will want to get their hands on. Naughtie described the list as “eclectic ... taking us from the court of Henry VIII to the Hollywood jungle, with stops along the way in a 19th century Essex asylum, an African war zone and