REYNALDO A. DUQUE
Premiado a mannurat. Nasurok a sangagasut a pammadayaw ti inyalatna iti pasalip iti panagsuratan. Karaman ditoy ti Hall of Fame Award iti mabigbigbig a Palanca Awards a naipaay kenkuana idi 2003, ken ti umuna a gunggona iti Epiko a Filipino iti 1998 Centennial Literary Awards nga inesponsoran ti Gobierno ti Filipinas.
Multilingual a Mannurat
Kas mannurat iti nadumaduma a benneg, winadaanna iti Literatura Ilokano ti panangaramat iti pakasaritaan ken dagiti napapateg a tattao ken pagteng iti historia, partikular dagiti Ilokano, kas nasayud a material iti panangiladawan iti naglabasan dagiti Ilokano bayat ti panangsapul ken panagbukelda iti bukod nga identidad ken nasion. Kasta met nga ad-adda a nailadawanna ti kabibiag ken kannawidan dagiti Ilokano iti Ilokos, partikular iti Bagani Ubbog iti Candon, Ilocos Sur a timmaudanna, kas iti nobelana a “Centerly, Manong.”
Kankanayon a ramen kadagiti sinuratna ti panangipateg iti pagilian kas iti nobelana nga “Angkel Sam, SOB.”
Babaen ti tallo a lengguahe, saan laeng a dagiti Ilokano ti nakaimatang no ania ti Ilokano babaen dagiti sinuratna no di pay ket ti sibubukel a Filipinas, ken dagiti kadarapatna a nasion.
Impablaakna ti Bagani Ubbog (Filipino, 1980), koleksion dagiti saritana iti Filipino a nangyalat iti Dakilang Gantimpala (Single Prize) iti Cultural Center of the Philippines Awards for Literature idi 1974.
Mannaniw
Maysa kadagiti manmano a mannaniw nga Ilokano a maitugotan ti kinapudnona kadagiti teoria ken porma ti daniw a mangisarming met iti nawada nga ammo ken kabaelanna iti daytoy a tay-ak.
Namindua a binalangatan ti Komisyon sa Wikang Filipino kas Makata ng Taon (1998 ken 2002) babaen dagiti daniwna nga “Awit ng Dugo: Bayang Dakila, Bayang Malaya” ken “Pintig ng Pananalig: Indulanin kay Juan.”
Inyalat met ti epikona a “Candon” ti umuna a gunggona ti Centennial Literary Awards iti benneg ti Epiko iti Filipino ket naipablaak kas libro idi 2000.
Para Patarus
Maysa kadagiti kangrunaan a para patarus kadagiti sinurat nga Ilokano iti Filipino, Malaksid kadagiti naipatarusna a sarita nga Ilokano, inlibrona ti Gawa sa Hapon (patarus iti Filipino, 1990, ti Made In Japan ni Aiko Morita), ken ti Silang Nagigising Sa Madaling Araw (patarus iti Filipino, 1993, ti Dagiti Mariing Iti Parbangon ni Constante Casabar).
Kritiko
Mabigbig pay a maysa kadagiti manmano a kritiko iti literatura dagiti Ilokano. Babaen ti nawada a panagpampanunot ken nauneg a panangimutektekna, tinarabayna dagiti mannurat nga Ilokano nga umagpang iti nangatngato pay a lebel iti panagsurat ket binigbigda ti naisangsangayan nga akemda kas konsensia ti Ilokandia, bayat a lininglingayda met dagiti Ilokano.
Kasta met a tinarabay ken minulina dagiti agtutubo a mannurat babaen dagiti librona a No Agsuratka iti Sarita (Ilokano, 1981), Gabay sa Pagsulat ng Maikling Kuwento (Filipino, 2004 ), ken No Agsuratka iti Daniw (Ilokano, 2010).
Gumiliano
Nagpaay met a presidente ti GUMIL Filipinas, ti gunglo dagiti mannurat nga Ilokano iti Filipinas ken ballasiw-taaw. Iti panagtakemna, impaayna ti pammigbig a maiparbeng kadagiti mannurat kasta met nga inurnosna ti nasaysayud pay a singgalot dagiti mannurat ken pannakabigbig dagiti mannurat nga Ilokano iti komunidad dagiti mannurat iti Filiponas, babaen ti pannakaipablaak ti libro a GF Directory of Iluko Writers (Ingles, 1992) ken GUMIL Filipinas: 25 a Tawen (Ilokano, 1992).
Editor
Malaksid a masterna ti lengguahe nga Ilokano, namasterna met ti lengguahe a Filipino. Pammaneknek ditoy ti panagpaayna a manarawidwid nga editor ti Liwayway idi 1984 sa editor-in-chief idi 2001 agigga iti 2005.
Kas editor ti Liwayway, malaglagipto ti panangilukatna ti ridaw ti nasao a magasin kadagiti mannurat manipud iti rehion nga agsursurat iti Tagalog (Filipino) para iti nabakbaknang ken napagkaysa a literatura ti pagilian.
Pammigbig
Kas pammigbig kadagiti naaramidanna iti literatura iti Ilokandia, ken iti Filipinas, binigbigen dagiti kangrunaan a gunglo dagiti mannurat iti Filipinas, ti GUMIL Filipinas (GF), ken ti Unyon ng mga Manunulat sa Pilipinas (UMPIL).
Idi 2001, imputong ti UMPIL kenkuana ti Gawad Pambansang Alagad ni Balagtas para kadagiti daniw ken saritana iti Ilokano.
Idi 2003, impaay kenkuana ti GF ti Pedro Bucaneg Award, ti kangatuan a pammadayaw nga ited ti nasao a gunglo para kadagiti mannurat nga Ilokano. kas pammigbig kadagiti naruay ken naisangsangayan a gapuananna a nangpabaknang iti literatura dagiti Ilokano.
(Insagana ni Ariel S. Tabag. Naaramat a nagbasaran ti libro a No Agsuratka iti Daniw (El Niño Publishing House, 2010), Bannawag, ken ti personal nga innuman ken ni Apo RAD idi sibibiag pay.)
Comments
Post a Comment