REYNALDO A. DUQUE

Maysa ni Reynaldo A. Duque (Oktubre 29, 1945–Abril 8, 2013) kadagiti kangrunaan a mannurat nga Ilokano. Nagsursurat iti tallo a lengguahe— Ilokano, Tagalog (Filipino), ken Ingles. Nagpaay nga editor-in-chief ti Liwayway, ti kangrunaan a magasin a Tagalog (Filipino) iti Filipinas. Maysa a piksionista, mannaniw, dramaturgo, mannurat iti script iti radio, telebision ken pelikula, mannurat iti komiks, editor ken para patarus.

Premiado a mannurat. Nasurok a sangagasut a pammadayaw ti inyalatna iti pasalip iti panagsuratan. Karaman ditoy ti Hall of Fame Award iti mabigbigbig a Palanca Awards a naipaay kenkuana idi 2003, ken ti umuna a gunggona iti Epiko a Filipino iti 1998 Centennial Literary Awards nga inesponsoran ti Gobierno ti Filipinas.

Multilingual a Mannurat
Kas mannurat iti nadumaduma a benneg, winadaanna iti Literatura Ilokano ti panangaramat iti pakasaritaan ken dagiti napapateg a tattao ken pagteng iti historia, partikular dagiti Ilokano, kas nasayud a material iti panangiladawan iti naglabasan dagiti Ilokano bayat ti panangsapul ken panagbukelda iti bukod nga identidad ken nasion. Kasta met nga ad-adda a nailadawanna ti kabibiag ken kannawidan dagiti Ilokano iti Ilokos, partikular iti Bagani Ubbog iti Candon, Ilocos Sur a timmaudanna, kas iti nobelana a “Centerly, Manong.”

Kankanayon a ramen kadagiti sinuratna ti panangipateg iti pagilian kas iti nobelana nga “Angkel Sam, SOB.”

Babaen ti tallo a lengguahe, saan laeng a dagiti Ilokano ti nakaimatang no ania ti Ilokano babaen dagiti sinuratna no di pay ket ti sibubukel a Filipinas, ken dagiti kadarapatna a nasion.

Impablaakna ti Bagani Ubbog (Filipino, 1980), koleksion dagiti saritana iti Filipino a nangyalat iti Dakilang Gantimpala (Single Prize) iti Cultural Center of the Philippines Awards for Literature idi 1974.

Mannaniw
Maysa kadagiti manmano a mannaniw nga Ilokano a maitugotan ti kinapudnona kadagiti teoria ken porma ti daniw a mangisarming met iti nawada nga ammo ken kabaelanna iti daytoy a tay-ak.

Namindua a binalangatan ti Komisyon sa Wikang Filipino kas Makata ng Taon (1998 ken 2002) babaen dagiti daniwna nga “Awit ng Dugo: Bayang Dakila, Bayang Malaya” ken “Pintig ng Pananalig: Indulanin kay Juan.”

Inyalat met ti epikona a “Candon” ti umuna a gunggona ti Centennial Literary Awards iti benneg ti Epiko iti Filipino ket naipablaak kas libro idi 2000.

Para Patarus
Maysa kadagiti kangrunaan a para patarus kadagiti sinurat nga Ilokano iti Filipino, Malaksid kadagiti naipatarusna a sarita nga Ilokano, inlibrona ti Gawa sa Hapon (patarus iti Filipino, 1990, ti Made In Japan ni Aiko Morita), ken ti Silang Nagigising Sa Madaling Araw (patarus iti Filipino, 1993, ti Dagiti Mariing Iti Parbangon ni Constante Casabar).

Kritiko
Mabigbig pay a maysa kadagiti manmano a kritiko iti literatura dagiti Ilokano. Babaen ti nawada a panagpampanunot ken nauneg a panangimutektekna, tinarabayna dagiti mannurat nga Ilokano nga umagpang iti nangatngato pay a lebel iti panagsurat ket binigbigda ti naisangsangayan nga akemda kas konsensia ti Ilokandia, bayat a lininglingayda met dagiti Ilokano.

Kasta met a tinarabay ken minulina dagiti agtutubo a mannurat babaen dagiti librona a No Agsuratka iti Sarita (Ilokano, 1981), Gabay sa Pagsulat ng Maikling Kuwento (Filipino, 2004 ), ken No Agsuratka iti Daniw (Ilokano, 2010).

Gumiliano
Nagpaay met a presidente ti GUMIL Filipinas, ti gunglo dagiti mannurat nga Ilokano iti Filipinas ken ballasiw-taaw. Iti panagtakemna, impaayna ti pammigbig a maiparbeng kadagiti mannurat kasta met nga inurnosna ti nasaysayud pay a singgalot dagiti mannurat ken pannakabigbig dagiti mannurat nga Ilokano iti komunidad dagiti mannurat iti Filiponas, babaen ti pannakaipablaak ti libro a GF Directory of Iluko Writers (Ingles, 1992) ken GUMIL Filipinas: 25 a Tawen (Ilokano, 1992).

Editor
Malaksid a masterna ti lengguahe nga Ilokano, namasterna met ti lengguahe a Filipino. Pammaneknek ditoy ti panagpaayna a manarawidwid nga editor ti Liwayway idi 1984 sa editor-in-chief idi 2001 agigga iti 2005.

Kas editor ti Liwayway, malaglagipto ti panangilukatna ti ridaw ti nasao a magasin kadagiti mannurat manipud iti rehion nga agsursurat iti Tagalog (Filipino) para iti nabakbaknang ken napagkaysa a literatura ti pagilian.

Pammigbig
Kas pammigbig kadagiti naaramidanna iti literatura iti Ilokandia, ken iti Filipinas, binigbigen dagiti kangrunaan a gunglo dagiti mannurat iti Filipinas, ti GUMIL Filipinas (GF), ken ti Unyon ng mga Manunulat sa Pilipinas (UMPIL).

Idi 2001, imputong ti UMPIL kenkuana ti Gawad Pambansang Alagad ni Balagtas para kadagiti daniw ken saritana iti Ilokano.

Idi 2003, impaay kenkuana ti GF ti Pedro Bucaneg Award, ti kangatuan a pammadayaw nga ited ti nasao a gunglo para kadagiti mannurat nga Ilokano. kas pammigbig kadagiti naruay ken naisangsangayan a gapuananna a nangpabaknang iti literatura dagiti Ilokano.

(Insagana ni Ariel S. Tabag. Naaramat a nagbasaran ti libro a  No Agsuratka iti Daniw (El Niño Publishing House, 2010), Bannawag, ken ti personal nga innuman ken ni Apo RAD idi sibibiag pay.)

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

VOICE TAPE

Image
VOICE TAPE   Kuwento ni ARIEL SOTELO TABÁG (Updated Version) Photo credit:  ask.metafilter.com NITONG pinakahuling bakasyon ko sa bayan kong Santa Teresita sa Cagayan, nanariwa ang alaala ko labingwalong taon na ang nakararaan—iyong taon na may nangyari kay Tito Ato, ang kapatid ni Nanay na sumunod sa kaniya.   Noong hinahanap namin ni Nanay ang mga sertipiko ng mga awards ko sa elementarya at hayskul para magamit ko bilang pampakapal ng credentials ko bilang titser sa Maynila, may ‘ibang bagay’ pa kaming nahanap.   Sabi ni Nanay, inilagay niya ang mga sertipiko sa lumang envelope bag na may markang LA na napanalunan niya sa pagkaskas ng balat ng nasabing brand ng sigarilyo. Nang mahanap at mabuksan namin ang bag, wala ang mga sertipiko.   Iyon   pala, nakarolyo at nakasilid ito   sa isa sa apat na piraso ng buho na pinaglagyan ni Nanay ng aming birth certificate . (Tatlo lang kaming magkakapatid at hindi na sila sumagad sa...
Adda pay nayonna

ARIEL SOTELO TABAG

Image
ARIEL SOTELO TABAG (born August 16, 1978), is an Ilokano fictionist, poet, editor, and translator. He has received awards for his Ilokano literary works. He is the author of Karapote (collection of Ilokano short stories), Ay, Ni Reberen! (novel in Ilokano), Panangarakup iti Ipus ti Layap (collection of Ilokano poetry), Kapessat ti Bagis (novel in Ilokano), and Panangsapul iti Puraw a Kabalio (novel in Ilokano). He has also translated in Filipino: Samtoy, an anthology of Ilokano short stories, two dramas of Mena Pecson Crisologo, and the Ilokano epic Biag ni Lam-ang (The Life of Lam-ang). He works as Editorial Staff of Bannawag, the Ilokano literary magazine. As a musician, he plays bass guitar for Ilokano band Manong Diego (formerly Samtoy). With Mighty C. Rasing, another Ilokano writer-musician, they started Danirock, a poetry performance with rock music. Life Tabag was born on 16 August 1978 in Villa, Santa Teresita, Cagayan, Philippines. He finished his AB Philosophy (1999) ...
Adda pay nayonna

KARAPOTE (UDPATED)

KARAPOTE (KAPORRITI) Sarita ni ARIEL SOTELO TABÁG   NAYANAKAK a suni. Wenno immun-una dagiti sakak a rimmuar ngem ti ulok idi ipasngaynak ni nanang. Dayta ti kuna da nanang ken Lilang Balling, ti baket a mangngilut ken lumulualo a nangpaltot kaniak. Isu kano nga adda bileg dagiti dakulapko. Aprosak laeng ti tengnged a naitdalan— daytay nasiitan iti karabukob—dagus a sumuroten ti siit iti maminsan laeng a panagtilmon.   Manmano kano ti kas kaniak. Isu a nagasatak kano—nga isu met ti panagkunak. Mapatangam la ketdi dagiti addangmo, awanen ti nagasgasat ngem sika, kinuna ngarud ti naam-ammok a lakay a mammalad naminsan a naipasiarak iti kabangibang nga ili. Adda ketdi daydi dinakamatna a nasuerte met a padak ngem diakon malagip.   Ngem mamatiak iti kinuna ti lakay. Siguradoak a kasingin dayta ti kinalaingko a mangngilut wenno mammullo. Adu ti kalugarak nga umanamong iti dayta.   Naminsan, awan pay sangapulok idi, naluspiko ni tatang bayat ti panagar-ar...
Adda pay nayonna