ARIEL SOTELO TABÁG

NO amirisen, adun a balikas a Tagalog ti napagbalin nga Ilokano. Idi damo, nasakit ti nakemko iti daytoy a mapaspasamak. Ta panagriknak, matultulawanen wenno mapukpukawen ti lengguahe nga Ilokano. Ngem iti medio napaut bassit a panagam-amiris, adda panagsukat iti karirikna ken perspektiba (perspectiva iti Espaniol) wenno panangawat iti daytoy a banag. Ta no amirisen met ngamin, limmangto a limmangto ti lengguahe nga Ingles iti agtultuloy a panangarakupna kadagiti nadumaduma a balikas manipud iti ganggannaet ken nadumaduma a tay-ak. Ket ngarud, mabalin a kitaen daytoy a phenomenon iti Ilokandia nga imbes a pannakatulaw wenno pannakapukaw ti lengguahe nga Ilokano no di ket kas panagdur-as wenno panagtan-ay. Ta ni Ilokano ket umili ti lubong ( para iti agdama a saritaantayo,  umili iti Filipinas) a masapul a makagiddan iti addang ti panawen. Kagiddan ngarud iti daytoy a pannakigiddan iti panawen ti panaglupos met ti lengguahena. Ti Nangyari Masansan a mangmangngegtayon kadagi...

The Kiss (Lovers) nga impinta ni Austrian Symbolist painter Gustav Klimt iti nagbaetan ti 1908 ken 1909. NGILAWEN sa met dagitay paskilko ditoy mainaig iti literatura. Padasek man ti agpaskil ti mainaig iti agek barbareng no umadu met ti mangpasiar iti blog-ko, piman. Innalak daytoy kolum ni Dr. Gener Maylem iti Bannawag a naipakomit kaniak nga editen. Ket daytoy topikona ditoy, pakaseknan ti amin nga indibidual ket ngarud, pakaseknan ti masakbayan ti humanidad, haha. Daytoy man: Dear Doc Gener ken Doc Lorna, Maysaak a maestra iti maysa kadagiti eskuela a para iti publiko ditoy probinsiami. Agtawenak iti 32. Dimmakkelak iti konserbatibo a pamilia ket maysaak a “Manang Biday.” Kinapudnona, maysaaak kadagiti makunkuna nga NBSB wenno “no boyfriend since birth.” Ita, adda agar-arem kaniak nga ub-ubing nga amang ngem siak — agtawen iti 23. Adda itsurana isu a kasla kayatko metten. Ita, maipanggep iti intimacy wenno labinglabing ti pakasikorak. Iti naminsan, tinakawannak iti agek i...

The Reverend is a Rebel, Too By NOLI MANAIG MEET Reverend Pascual Sotelo, Order of Friars Minor, the spitting image of a matinee idol wearing long locks of hair, a rock-‘n’-rolling, electric-guitar-wielding, high-fiving, pop-culture-loving would-be priest. In other words here is a protagonist that will make you do a double-take about what’s under the soutane— a counter-normative, counter-authoritarian would-be priest. It stands to reason, then, that he remains an unordained deacon, long overdue for priesthood, who, as the novel begins, gets a first taste of conducting a quasi-parish, on his own, somewhere in the backlands of Cagayan. It would be a mistake, however, to ascribe a wholesale irreverence and impiety to this man of the cloth. Despite worldly appearances, he may not be what he seems. Ay, Ni Reberen! then, in part, is about exploding stereotypes and strict dichotomies. But to a larger extent, this is about Reverend Sotelo’s passion, his worldly immersion, and the centri...

IDI sinursuruannak ni nanangko nga agsurat, kanawan (kannawan, no informal) ti imbagana nga aramatek a pagsurat tapno kano nalaingak (diak ammo no nagibasbasaranna met). No kasta a kanigid ti usarek, patitenna iti no ania ti magammatanna a pagpatit. Nasakit met, piman. Ala, pagbigyan— kanawan no kanawan. Ket kanawan ngarud ti pinagsuratko. Ti imasna, idi simrekakon iti Grade One, awan ni nanang, ket trip ni kanigid ti agsurat, di kanigid ti inusarko. Ala ket kasta ti napasamak. No addaak idiay balay ket mabutengak a mapatit ti imana, kanawan ti pagsuratko. No addaak idiay eskuela ket awan ni nanangko, kanawan ti pagsuratko. Astig, kanigid ken kanawan nga agsurat. Ngem gapu ta manmanoak met nga agsurat idiay balay ta ad-adda met a trabaho iti balay ti obra no addaka iti balay— ta nasadutka no agbasabasa kada agsuratsuratka iti balayyo kadagidi a tiempo a di pay nauso ti Edsa 1— in-inut a nalipatan ni kanawan ti agsurat. Lalo la ngaruden idi addaak iti Grade Two— kanigid ta ka...

PANAGSAPUL ITI KAIPAPANAN: NO APAY NGA AGSURSURATAK ITI NOBELA NGA ILOKANO Ni ARIEL S. TABAG (Naibasa iti Dap-ayan 2014, Ti Maika-46 a Nailian a Kombension ti GUMIL Filipinas a naiwayat idi Abril 18-20, 2014 iti Cabicungan Inn, Centro 05, Claveria, Cagayan) DUA ti kaipapanan ti “kaipapanan” iti Ilokano— meaning ken essence. Ti meaning, isu ti kaipapanan ti maysa a banag. Mabalin met nga isu ti “kaibatoganna.” Nupay ti essence mabalin met nga ibaga a “kangrunaan a paset wenno imet ti maysa a banag,” a no awan daytoy, awanen ti pategna. Ngem no dagupem daytoy, isu met laeng ti kaipapanan. Asideg ketdi ti kaipapanan ti essence iti Ilokano ti serbi. No ibagada kenka nga “awan ti serserbim,” awan ti kaimudingam iti daytoy a lubong. Awan ti kaipapanan ti existensiam iti daytoy a lubong. Nasaysayaat laengen nga ag-disappear-ka. Ngarud, ti essence ket isu ti pateg. Isu ti serbi. Kaipapanan ti Nobela Gapu ta “kaipapanan” ti nagtalimudokan daytoy a papel, kayatko man a sublianan ...

NO maysaka a mannurat nga Ilokano ket kayatmo a NAPARTAK a mailibro ti gapuanam, dagitoy ti aramidem: 1. Masapul a nalaingka a mannurat. Ken no kabaelam, nalaingka nga editor. No dimo kabaelan nga editen ti bukodmo a sinurat— ta masapul latta met ti mangkita kadagiti malibtawam— manggayyemka iti nalaing nga editor. Ikkam met bassiten ti igatangna iti karut-omenna a kornik. 2. Masapul a nalaingka iti book design ken book layout. No dimo kabaelan dagitoy, manggayyemka iti makabael. Ikkamto met bassiten iti sukat ti inggatangna iti bolpen ken bond paper-na a nagpraktisanna a nangidesinuan iti librom ken iti sukat ti panagbayadna iti koriente bayat ti panangi-layout-na iti librom. 3. Masapul a napuskol ti rupam a mangilako iti librom. 4. Masapul nga adda ISBN-na ti librom para iti legal nga entidadna. Iti ababa a pannao, masapulo ti publishers. Ti nalaka a kasarsarita para iti daytoy ket GUMIL Filipinas ken Saniata Publications (a kukua daytoy numo). 5. Ma...

KAAW-AWATMI laeng ti text manipud kada Appo Eliseo B. Contillo, Dionisio S. Bulong ken Arthur P. Urata, Sr., a pimmusayen ni Apo Guillermo C. Concepcion gapu iti atake iti puso idi rabii (Abril 7). Iti patangan dagiti mannurat, particular dagiti kameng ti GUMIL Filipinas, nagkamengen iti GUMIL Langit. Itay napan a lawas (Marso 26), pimmusay metten ni Apo Crisostomo M. Ilustre gapu iti sakit a kanser. Ala, yat-atiddogtayo bassit ti agirekord. Idi napan nga Abril 2013, pimmusay met ni Apo Reynaldo A. Duque. Wenno, nagkamengen iti GUMIL Langit. Gagangay iti agpasina, makariknatayo iti leddaang. Ngem kas iti sangkakunada, kasta la ti biag. Adda umun-una, adda sumarsaruno. Iti biangmi, medio ad-adda a nakadadanag. Gapu iti dakkel a giwang a pinanawan dagitoy tallo a malalaki a mannurat. Umuna, ni Apo Guillermo C. Concepcion, iti lagipmi ken naimatmatanganmi ti kaudian a dumadaniw nga Ilokano. Ti kayatmi a sawen iti dumadaniw, isu ti panagdaniwna iti entablado nga awan ti kopiana. M...

agur-urnongak iti dapo dagiti napuoran a sabsabong ket innakto idengngep iti an-annayen ti bukel a gistayan magsatanen iti buot nga agnunnunog iti barukong an-anninawak ti rimat a nayasping kadagiti bituen ta mapukpukaw ti bulan idi dinawatko kenkuana nga isublina koma ti maris dagiti naglumen a ladawan padpadasek a pagsasaipen dagiti balikas no kasano a ti angin a mangrabrabak nabaelanna nga indatag kas pika ti impagarupko a sampaga a mangsappuyot iti dayta puso— ngem napirpirsayen dagiti libro birbirokek no sadino ti nagpaingam a suli ti lagip ngem iti sipnget, ti maarinsawadko ket saem idinto a ti lawag, awan ti sabali a makitak no di puraw a mangyan-anninaw iti kinakawaw ast. april 3, 2014.

NAKADIDILLAW a kadagiti kallabes a bilang ti Bannawag (masursurat daytoy nga ababa a blogpost ita Abril 3, 2014), adu dagiti maipabpablaak manen a sarita karaman ditoy dagiti sarita da Appo Juan S.P. Hidalgo, Jr., Dionisio S Bulong, Pelagio Alcantara, ken dadduma pay. Aglaok a ragsak ken ladingit ti marikriknak. Ragsak gapu ta mabasak met laengen ken mabasak manen dagiti klasiko a sarita nga Ilokano. Ladingit gapu ta maysa daytoy a pagilasinan a masagsaginnit dagiti sarita a makapatar iti pagrukodan da Apo Literary Editor ken Apo Bannawag Editor. Nagrigat nga ipaskil ti kakastoy a bambanag ta amangan no adu ti madungiaran ti riknana. Ngem pakawanendak ta masapul a sarangtentayo a mannurat dagiti kakastoy a karit ti literaturatayo. Ti makunak iti daytoy, umuna, nasayaat koma no libro wenno journal a mabasatayo laengen dagiti klasiko a sarita. Ngem awan ti maaramidan dagiti appo nga editor ta kas kunada (segun iti lagipko): Nasaysayaat laengen nga ag-reprint-tayo ngem iti man...

Adtoyen ti gundawayyo nga agbalin a premiado a mannurat ken maaddaan iti sertipiko a naguguapo nga amang ngem dagiti sertipiko dagiti pasalip a dakkel ti premiona. Makisalip iti 3rd Premio Asseng, Salip iti Panagsurat iti Joke! Dagiti Pagalagadan: 1. Ikari ti esponsor, ni Ariel S. Tabag, nga idatagna dagiti mangabak iti Bannawag tapno barbareng no maipablaak iti seksion nga “Agkatawa ti Mayat.” 2. Maysa laeng a set ti idatag ti kada autor wenno makisalip. Buklen ti lima a jokes ti maysa a set. 3. Masapul nga orihinal dagiti jokes, siempre. No maideklara a nangabaken sa kalpasanna ket matakuatan a saan gayam nga orihinal dagiti jokes wenno nakopia laeng iti Agasem That?, makantiawan ken mai-unfriend iti FB. 4. Deadline ti panangidatag: Abril 10, 2014. Ye-mail laeng iti asseng.tabag@gmail.com iti subject a “3rd Premio Asseng.” 5. Awarding: Abril 18, alas onse iti rabii iti nagbaetan ti Cabicungan Inn Resort ken El Dia Resort idiay Claveria, Caga...

No addaak ditoy Villa A nakaikalian ti kadkaduak Mariknak a maysaak manen a maladaga Ta nalabit adda birtud ti indadang ni inangko A pagdigosko ta diakon kabaelan ti lamiis ti away Maalas-as a kasla tekkab iti abaga dagiti pagrebbengan Kasla lasi a mayanud dagiti pakadukotan iti ulo Ti apaganem-em a danum, dengngepenna daytoy pusok Ket buguanna kadagiti naikalupkop a pungtot Kaduana nga agawaaw iti law-ang Nga idi pay punganay, nakalawlawa ti panagawatna Ken panangawatna kadagiti amin nga ipaawaaw No addaak iti daytoy a pagtaengan Maamirisko nga iti uray sadino a disso Adda lupot ken letra a nailatang iti tunggal maysa Ket dagiti naagub a bado ken libro Agikutda manen iti baro nga ayamuom Kas idi agtutuboak a ti arapaap ket naatap a sanggumay A di masierto no sadino a kabakiran ti ayanna nagsampagaan Matakuatak a ti lubong a nagdakiwasan Nagayusan laeng ti ubbog a namunganay iti tunggal pagtaengan Sindiak ti anglem. Silnagak ti siled a n...

No awanen ti bibiang ti tao iti makuna ti sabali kenkuana, maysa isunan a nataengan— sungsungkaennan ti kaasidegna iti tanem. --iti panagbasbasana iti pampanunot ni milan kundera, pebrero 16, 2014

(patarus ti "Lovesong" ti The Cure para iti cover ti Manong Diego) Tunggal addaak iti sidongmo Mariknak, addaak a sitataeng Tunggal addaak iti sidongmo Mariknak, sibubukelak manen Tunggal addaak iti sidongmo Mariknak, agtutuboak manen Tunggal addaak iti sidongmo Mariknak, maray-awak manen Uray addaak adayo Ay-ayatenka, dungngo Uray ababa ‘toy biag Ay-ayatenka, dungngo Uray aniat’ ibagak Ay-ayatenka, dungngo Ay-ayatenka, dungngo Tunggal addaak iti sidongmo Mariknak, nawayaak manen Tunggal addaak iti sidongmo Mariknak, nadalusak manen Uray addaak adayo Ay-ayatenka, dungngo Uray ababa ‘toy biag Ay-ayatenka, dungngo Uray aniat’ ibagak Ay-ayatenka, dungngo Ay-ayatenka, dungngo Lovesong Whenever I'm alone with you You make me feel like I am home again Whenever I'm alone with you You make me feel like I am whole again Whenever I'm alone with you You make me feel like I am young again Whenever I'm alone with you You make me ...

(pasetna) Ad-adda ketdi a perperngen ni Amor ti bulan. Malaglagipna ngamin ti ikankanta ni mamangna no kasta a paturogenna, “Bulan, bulan, ania ti sidam? Adtoy, adtoy, innapuy a napudaw…” Ken maay-ayo a mangpadpadaan iti panagbalbaliw ti sukog ti bulan. Kuna pay ni mamangna idi ubing pay isuna a no kasta a saan a kompleto ti bulan, kinettaban ti kapre nga agnaed iti akasia a nakaikalian ti kadkadua ni manongna nga Eros— daydi akasia a pinukan ti mano pulo a lallaki, a nangsukat wenno nangbangon iti munisipio. Dinan nasaludsod ken ni mamangna no ayannan daydi kapre. “Napan ngatan idiay akasia idiay simbaan,” kinunkunana lattan iti bagina. Awan ti nadamagna a binalsan ti kapre ta nangatangda kano sakbay a pinukanda ti akasia. Tantannawaganna met no kua ti akasia iti simbaan. No dadduma, madlawna dagiti babattit nga agkidmakidmat iti akasia. Segun ken ni nanangna, kulalanti dagitoy. No adda kulalanti iti maysa a kayo, adda di katatawan. Mabalin a pudno a daydi kapre a nagnanaed iti ...