Ania ti Adda iti Agek?

The Kiss (Lovers) nga impinta ni
Austrian Symbolist painter Gustav Klimt
iti nagbaetan ti 1908 ken 1909.

NGILAWEN sa met dagitay paskilko ditoy mainaig iti literatura. Padasek man ti agpaskil ti mainaig iti agek barbareng no umadu met ti mangpasiar iti blog-ko, piman. Innalak daytoy kolum ni Dr. Gener Maylem iti Bannawag a naipakomit kaniak nga editen. Ket daytoy topikona ditoy, pakaseknan ti amin nga indibidual ket ngarud, pakaseknan ti masakbayan ti humanidad, haha.

Daytoy man:

Dear Doc Gener ken Doc Lorna,
Maysaak a maestra iti maysa kadagiti eskuela a para iti publiko ditoy probinsiami. Agtawenak iti 32. Dimmakkelak iti konserbatibo a pamilia ket maysaak a “Manang Biday.” Kinapudnona, maysaaak kadagiti makunkuna nga NBSB wenno “no boyfriend since birth.” Ita, adda agar-arem kaniak nga ub-ubing nga amang ngem siak — agtawen iti 23. Adda itsurana isu a kasla kayatko metten. Ita, maipanggep iti intimacy wenno labinglabing ti pakasikorak. Iti naminsan, tinakawannak iti agek iti pingping. Idi kuan, dumawaten iti agek iti bibig. Mabutengak ta kinapudnona, diak ammo ti makiinnagek wenno diak ammo nga aramiden tapno agparang a kayatko met ti makiinnagek. Amangan no mapukawan iti ganas aglalo ket naub-ubing ken agresibo. Adda kadi nasaysayaat a pamay-an ti pannakiinnagek? Napateg kadi ti agek iti relasion? Kasanon no talaga a nakapuyak a makiinnagek? Kasano a subadak ti kinaagresibona? Balakadandak koma.--Ms. Virgin Kiss ti Ilocos Norte

Dear Ms. Virgin Kiss,
Naayatanak man a nangbasa iti suratmo. Kasla ketdin nakadadanag la unay ti parikutmo. Ngem makipagriknaak kenka ta iti dayta a tawenmo, parikutmo pay laeng ti parikut dagiti babbalasitang. Ti imasna, mabalin met a gapu ta nakaadalka, ti kinataom ket mabalin nga obsessive-compulsive a kita wenno kayatmo nga amaden ti arte ken siensia iti panangiwayat iti maysa a banag. Sabagay, saan met a riro ti saludsodmo ta rebbengna met a talaga nga adda arte ken siensia dagiti aramid wenno bambanag. Ngem rebbengna a di unay pakasikoran dagiti babbai daytoy ta ti aramidenda met laeng ket basta “bumales” iti aramiden ti kaparehada.

Ngem, ala, warwarentayo man a nasayaat ti pakasikoram.

Ti umuna nga agek, napateg daytoy iti tunggal agsulsulbod a seksual a relasion. Iti nabiit pay a panagadal iti sikolohia, mapan a 59 porsiento a lallaki ken 66 porsiento a babbai ti nakisina wenno di nangituloy iti relasion gapu laeng iti agek. Kinapudnona, ad-adu ti ad-adda a makalagip iti damo nga agekda (iti kaparehada) ngem iti damo a pannakiseksda. Natakuatan ni sikolohista a John Bohannon iti Butler University a kaaduan kadatayo ti makalagip agingga iti 90 porsiento ti detalye ti damo nga agek ngem iti damo a pannakiseks.
Kasta met a dakkel a tulong ti agek kadagiti naasawaan. Ti lalaki a mangagek iti asawana sakbay a mapan agtrabaho, umatiddog ti biagna iti lima a tawen, umadu iti 20-30% ti mabirokanna a kuarta, ken basbassit ti gundaway a maaksidente iti lugan.

Mamati ketdi dagiti sikolohista a saan a ti agek a mismo ti makaigapu no di ketdi ti positibo a kababalin ti immagek iti panangirugina iti aldawna, nga agbanag met iti nasalsalun-at a wagas ti panagbiag.

Napateg iti relasion ti agek. Ngem apay ngamin a makiinnagektayo?

Ti agek ket nasayaat a biolohikal a test tapno mapaneknekan no nasayaat met laeng a kapareha it maysa a tao. Kabayatan ti innagek, adda makulding nga ania iti panunottayo a mangtarabay kadatayo a mangikeddeng no ituloytayo wenno saan ti makirelasion, ken mabalin nga ibaga pay ti agek ti agpang ti commitment, ken no agkabagaytayo met laeng iti potensial a makaparehatayo.

(Adda tuloyna-- diyo liwayan. Naipablaak daytoy iti Hunio 16, 2013 a bilang ti Bannawag.)