IDI UN-UNANA A PANAWEN: No Kasano a Timmaud ti Dan-aw ti Nalboan



ITI patag a lugar iti abagatan dagiti ili ti Gonzaga ken Buguey iti Cagayan (paset ti Santa Teresita itan), adda nalawa a kadandanuman. Iti mapa, maaw-awagan daytoy iti Dan-aw ti Cagayan. Ngem ti awag dagiti lumugar ditoy ket Dan-aw ti Nalboan.

No kasano a timmaud ti nasao a dan-aw, isu ti maistoria ita.

Idi un-unana a panawen, a saan pay a kadandanuman ti maaw-awagan ita iti Dan-aw ti Nalboan, adda agindeg dita a nga agassawa. Nasalun-at dagitoy nga agassawa ngem napalalo ti kinasadutda. Dida kayat ti agtrabaho isu nga awan met ti kanenda. Ti ar-aramidenda, mapanda agdadawat kadagiti tattao iti sangkabassit a bagas, sangapirit nga asin, sangkabassit a suka, sangkabassit a lana ti niog, sangkabassit a lames ken sangkabassit a nateng.

Awan met gamigamda iti balayda a kas iti sagad, basket, igad, pinggan, baso, pungan, ken ania pay ditan ket bumulbulodda kadagiti tattao. Sangkaibagada nga ipulangda a dagus ti mabulodda ngem gagangay met a maliplipatanda.

Iti maysa nga aldaw, talaga nga awanen ti apuyenda. Awan metten ti agpadawat kadakuada. Isu a napilitanda a napan nangibaga iti bagas iti maysa a nagaget a lakay.

“Bayadanminto inton umay a panagaani,” inkarida iti nangutanganda iti bagas.

Idi dimteng ti panagaani, ket napan siningir ida ti nakautanganda, awan met ti ibayadda. Ta awan met mulada a pagay nga anienda koma.

“Agsublikanto kalpasan ti makabulan, addanton ibayadmi kenka,” kinuna dagiti agassawa iti nakautanganda a lakay.

Isu a kalpasan ti makabulan, nagsubli ti nakautanganda. Ngem awan met ti ibayadda.

Napalalo a pungtot ti lakay a nakautanganda.

Napabutngan dagiti agassawa ket naisawangda, “Agsublikanto kalpasan ti makabulan. No dikamto makabayad, uray alun-unonennakaminton ti daga!”

Ket limmabas manen ti maysa a bulan. Nalipatanen dagiti agassawa ti utangda.

Ngem iti maysa a rabii, pagam-ammuan ta nagginggined iti nakapigpigsa iti lugar a pagnaedan dagiti agassawa. Nakapigpigsa ti ginggined ta nagungap pay ti daga iti mismo a batog ti balay dagiti agassawa. Ket inalun-on ti daga dagiti agassawa agraman ti balayda. Simmukat ti danum a nakaad-adalem.

Wen, nagbalin a kadandanuman dayta a lugar. A pinanaganan dagiti tattao idi agangay iti Dan-aw ti Nalboan.—O

(Naadaw iti The Cagayana Series (Folktales) Vol. 3 nga inurnong ti Cagayan Public School Teachers Association iti babaen ti Division Office ti Cagayan. Naggapu met ti kopia daytoy a libro manipud iti koleksion ti Cagayan Museum and Historical Center. Impatarus iti Ilokano ni Cles B. Rambaud. Patien daytoy numo [Asseng] a ti Dan-aw ti Nalboan a nadakamat iti istoria ket isu itan ti Dan-aw ti Bangalao [nailadawan nga ala ni Roy Vadil Aragon]. Naipablaak iti Bannawag, Marso 23, 2015 a bilang.)


Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

VOICE TAPE

Image
VOICE TAPE   Kuwento ni ARIEL SOTELO TABÁG (Updated Version) Photo credit:  ask.metafilter.com NITONG pinakahuling bakasyon ko sa bayan kong Santa Teresita sa Cagayan, nanariwa ang alaala ko labingwalong taon na ang nakararaan—iyong taon na may nangyari kay Tito Ato, ang kapatid ni Nanay na sumunod sa kaniya.   Noong hinahanap namin ni Nanay ang mga sertipiko ng mga awards ko sa elementarya at hayskul para magamit ko bilang pampakapal ng credentials ko bilang titser sa Maynila, may ‘ibang bagay’ pa kaming nahanap.   Sabi ni Nanay, inilagay niya ang mga sertipiko sa lumang envelope bag na may markang LA na napanalunan niya sa pagkaskas ng balat ng nasabing brand ng sigarilyo. Nang mahanap at mabuksan namin ang bag, wala ang mga sertipiko.   Iyon   pala, nakarolyo at nakasilid ito   sa isa sa apat na piraso ng buho na pinaglagyan ni Nanay ng aming birth certificate . (Tatlo lang kaming magkakapatid at hindi na sila sumagad sa...
Adda pay nayonna

ARIEL SOTELO TABAG

Image
ARIEL SOTELO TABAG (born August 16, 1978), is an Ilokano fictionist, poet, editor, and translator. He has received awards for his Ilokano literary works. He is the author of Karapote (collection of Ilokano short stories), Ay, Ni Reberen! (novel in Ilokano), Panangarakup iti Ipus ti Layap (collection of Ilokano poetry), Kapessat ti Bagis (novel in Ilokano), and Panangsapul iti Puraw a Kabalio (novel in Ilokano). He has also translated in Filipino: Samtoy, an anthology of Ilokano short stories, two dramas of Mena Pecson Crisologo, and the Ilokano epic Biag ni Lam-ang (The Life of Lam-ang). He works as Editorial Staff of Bannawag, the Ilokano literary magazine. As a musician, he plays bass guitar for Ilokano band Manong Diego (formerly Samtoy). With Mighty C. Rasing, another Ilokano writer-musician, they started Danirock, a poetry performance with rock music. Life Tabag was born on 16 August 1978 in Villa, Santa Teresita, Cagayan, Philippines. He finished his AB Philosophy (1999) ...
Adda pay nayonna

KARAPOTE (UDPATED)

KARAPOTE (KAPORRITI) Sarita ni ARIEL SOTELO TABÁG   NAYANAKAK a suni. Wenno immun-una dagiti sakak a rimmuar ngem ti ulok idi ipasngaynak ni nanang. Dayta ti kuna da nanang ken Lilang Balling, ti baket a mangngilut ken lumulualo a nangpaltot kaniak. Isu kano nga adda bileg dagiti dakulapko. Aprosak laeng ti tengnged a naitdalan— daytay nasiitan iti karabukob—dagus a sumuroten ti siit iti maminsan laeng a panagtilmon.   Manmano kano ti kas kaniak. Isu a nagasatak kano—nga isu met ti panagkunak. Mapatangam la ketdi dagiti addangmo, awanen ti nagasgasat ngem sika, kinuna ngarud ti naam-ammok a lakay a mammalad naminsan a naipasiarak iti kabangibang nga ili. Adda ketdi daydi dinakamatna a nasuerte met a padak ngem diakon malagip.   Ngem mamatiak iti kinuna ti lakay. Siguradoak a kasingin dayta ti kinalaingko a mangngilut wenno mammullo. Adu ti kalugarak nga umanamong iti dayta.   Naminsan, awan pay sangapulok idi, naluspiko ni tatang bayat ti panagar-ar...
Adda pay nayonna