ARIEL SOTELO TABÁG

Impapanko a parabur ti pannakabettak ti sarming— Bilbilinennak ti barukong a ray-awek ti tunggal parikut A nagapon iti muging ken rupa nga agdudukot Iti pannakaammoda a nasursurokon ti wagas Ti panangaklon a pasetda a kas sadiri ti mulinaw A nakem. Kaano pay daydi kasla kalawa ti taaw Ti gundaway? Binirbirokko ti anag ti panangpatas Iti barbas; kinapateg ti agsubli iti tunggal uged Ken maris dagiti ladawan a naidalimanek iti petaka, Naisapit kadagiti libro. Itan, ung-ungtannak ti kannag Ta likliklikak ti linnaaw, itartarayak ti bayakabak, Mamallaag: agannadka no malmeska iti pilaw, Wenno maipumponka iti kanal wenno estero, Awanto ti bulan wenno dagiti bituen a mangsilaw Iti agawid a kadkaduam. Lalaisendak. Kasano nga agawid ti ganggannaet A kas kaniak? Wenno pagsubsubliendakon iti tapok? Pagaw-awidendakon iti ubbog? Ngem nakarugrugitak A pitak. Makasabidongak a danum. No amirisendak, Nakalaglag-an ti bagi ken kararuak a nakilinongan Dagiti agngatangata a balikas, aweng ken samuyeng. Ip...

No matmatanna ti naikuadro a ladawan Dawisen pika ‘toy barukong, ay, agramaram Ti sabidong iti utek, agnunog ti aliaw; Maitanem iti rengngat dagiti linnaaw. Ti agekna kas iti panaglantip ti sabangan, Agdalluyon ti pus-ong ngem malmesak iti lua Mabekkelak iti nakipet a kasipngetan Iti panangappupona’t bibig ken mata. Kadagiti rimatna, pagsarmingan ti rupa Ta imbirngasnan ti angesna iti lamina; Awanan maris no agsampaga ti rosas Maidarekdek dagiti siit a kas rehas. Agkararagak no matmatanna ti ladawan A tagainep laeng, rupak maanninawan. NaiRimat, Disiembre 2004 N.B. Tapno laeng met adda maiposte, hehe, pagin-inanaan. Soneto a babassit-- tapno adda met maibaga a daniw a naiporma. Kasla inspirado iti kanta ti The Bread a "Diary", wahaha!

Kailangan kong matupok nang palayasin ng aking usok Ang mga kaluluwang madalas manindak sa mga ulap Na aakap sana sa aming palayan; magluluwal sa mga bukal. Hindi ka anglem bagkus isang laman; isa kang kalipunan Ng libog, nasa at kapangyarihan na hinahangad din naman Ng espiritung kinatatakutan mo, kantiyaw sa aking panaginip. Ako ay basahan; at balahibo, madaling mapariwara sa buhawi O kahit sa simoy lamang na sumasayaw sa ibabaw ng talahib At kasing-anghang ako ng siling-labuyo sa angas ng ninanais. Isa kang magsasaka at ang diwa mo ay kayumanggi, kaugnay Ng lupang umiinog lamang sa putik at tigkal, at makabuluhan Lamang kung nagnanasang sumibol ang binhi sa sinapupunan. Walang paring magsasaboy sa iyong usok sa altar, pulpito, Tabernakulo sapagkat nalalamang hindi ka magniningning Sa langit— nanaisin mong magbalik sa pinagmulang lupa. Ako nga ay lupa— at ang usok ay kaluluwang pag-aari ng ulap, Kaisa ang liwanag na inaaalay sa takipsilim at ihahabilin ng gabi Sa mga dahon, talulot a...

Isasaboy ang unang tagay sa tigang na lupa: Sa iyo nanggaling itong basi, Apo Daga, At ngayon ay kaluluwang magbabalik Katulad ng mga dapithapon sa aming dibdib. Pero mag-isa, payapang tinatanaw ang kanluran. Naipinta na sa isipan na ang malamlam na pula, Oo, pati ang mapusyaw na dilaw ay larawan Hindi lamang anino ng kabiyak— at kumakaway. Subalit kung nalulunod na sa alak at kinakausap Ang mga alitaptap, nagiging santelmo ang aninag— Ang nanghalinang liwanag sa kislap ng balintataw At nangakong sa paglubog naroon ang kayamanan. Walang kinabukasan sa lupaing ito, wika ng santelmo. Hindi kalipi sa mga bibiyayaan ko ng liwanag. Tigang, At isinusumpa kayo ng ulap, hamog, bukal at ulan. Ipangsusukat pa ba ang mortalidad sa mahiwaga? At kung ipapantapat ang kuwentong-bayan ng lahi Na doon sa bahaghari nangingitlog ng ginto ang tagak? Walang saysay kahit maibuhol sa panyo ang bulalakaw Kung sa kisapmata lamang nababanaag ang bukas. Kulang ito. Walang kanin at itlog para sa mga anito; Walang...

Kasarsaritak ti ladawam: umagepto latta ti saltek iti daga Uray nangliput ti bayakabak— inibturannan ti angseg Kadagiti puon ti adigi, kinukotannan ti siudot ti agmatuon Iti sallabawan. No sapulen dagiti kulalanti ti algarubo A nangitalimeng iti ritual a ti panagkeppet ket panagtaeng, Yawisto latta ti sumipnget ti panagsubli iti naggapuan Ket naridridam a manguray iti gagan-ayan a mangisangbay Iti baggak. Sungbatannak ti pagorasan, naktangan A nagur-uray iti senial ti anges iti nakataltalna a bagik— Ungtannak a saanen a mapaggidiat ti utek ti nalawag Ken nasipnget wenno biag ken bambanag ta ad-adda A sipsiputak ti di panaggargaraw dagiti darikmat. Basolko kadi no imbagam nga agbiagka iti lagip Ket binirbirokka iti lamina iti kanito a di man la inlili Ti angin wenno tinagibi ti linnaaw? Adda met ti linas, Kunam, a namagsinggalot kadata, nakaat-atiddog, Dinto mapulsot a nangisilpo met iti lagipta iti kalgaw Ken sabsabong ken panagtutudo a panagtubo ti uong. Ngem kasano a masurotan ti par...

AGSALSALUDSOD dagiti mata ni Ibing a nangperreng ken ni Andong idi pagammuan ta agsisinnungbat dagiti taul iti purokda; nagpukaw dagiti uni dagiti riari ken kuriat ken dadduma pay nga ayup iti bakir. Kinitana ti pagsaingan iti nagbaetanda nga agassawa. Siaanat nga inuksot ni Andong ti ammalna a tabako. Nainayad ti panangipug-awna iti asuk. Indepdepna ti apuy ti tabako iti baet ti kawayan a datar sa indissona iti abay ti kasla luppo a sagat nga adigi ti kalapawda. “Mabiitda la ngata.” Nagsarimbaboy ni Ibing nga immasideg ken ni Andong. Ad-adda a nagbanugbog ti barukongna iti panagranetret ti datar. Rinakus ti asawana ket nagsadag iti barukong daytoy. Apagapaman a nagkalma ti kebbakebbana. Napampag ti inagsit a bolo a rikepda. Nalag-an ngem nagsasaruno. Pimmartak manen ti banugbog ti barukongna. “Ditaka lattan,” inyarasaas ni Andong a nangpisel iti dakulapna. Ngem pinidutna ti pagsaingan sa sinarunona iti agdan ti asawana. Iniggaman ni Andong ti takiagna. Babai ti adda iti ridaw: nakapay...

Saan a daniw daytoy a siripen koma dagiti kritiko. Balikas dagitoy para iti maysa nga ipatpateg, naimaldit a saan a nasagat ti panunot manipud iti pimsuakanna a rikna. Awanan paulo; awanan gibus.--Asseng sika ket rosas agnanayon iti lagip nupay addaak iti adayo-- naglasbangka, nagtaeng dagiti petalo ken nagbusel manen, sika latta ti rosas iti panunotko: sitatalinaed a nalabaga, naayamuom a mangabbukay iti lagip a kas kamaris ti hardin. awan ti maris iti nagbaetanta; dinata mapagsilpo ti ayamuom ti amian-- sika ket rosas latta iti amin a bulong ken siitmo ditoy barukongko.

(Ken ni Anib Miguel itoy a Hulio 22) Agbabawiak kadi no nasapa a sinursuruanka Nga agbilang— ammomon a duan a panagtutudom Ket sapulemon dagiti keyk, lobo, bulbullagaw Ken ubbing a karinnay-awmo? Basolko kadi No nagballigiak a nangisarusar iti kuppokuppom Iti umno a panagamirismo iti maris ket itan Awagam iti “abi” ti nalabaga a fast food restaurant Uray no ania kada dakkel nga uyokan ken pato Ti mangpaypayapay kenka? Diak kayat a surotem Ti tunggal panagungap ti ngiwatko ket iriawmo met Ti amin a balikas nga isawangko. Ammom kadi A tagtagaimpek ti aldaw a mabalikasmon ti tatang Imbes a pa-pi wenno da-di nga insuro ti telebision? Awanen dagidi agpatnag a kinarakista. Awanen Dagiti rabii a daniwak dagiti narimat a bituen Wenno naumbi nga amian. Awanen dagiti patangan A nasangal iti labutab ti serbesa wenno nanam Ti mani. Agsilpon ti panagsangitmo iti ibabangonko Ket templaek ti gatasmo bayat ti pannakariknak A bunga dayta ti kasla namalmalo a bagi iti trabaho Ket tumamdag manen ti parba...

i. Malamig ang pilapil sa dayuhan Pagtatasa ito ng diwa habang ang katawan ay nalupig sa lamig Ng aircon at naiinggit sa mga pasaherong bihasa sa pagtulog Ng paudlot-udlot at naghihilik habang inaangkin ng matarik Na kadiliman ang ugong at usok ng bus: ang pagdalaw Ay hindi pagbabalik dahil alaala lamang ang nababalikan— Isang kaluluwa, hindi naaagnas sa isipan at nagpaparamdam, Nagpapaalaala sa tuwing nangungulila sa alikabok na kaulayaw Ng hininga, sa tuwing nakalilimot na malayo na ang nakaraan. Saksi ako sa tanawing kinagigiliwan ko sa aking bayan: Magdarasal ang mga ina; ihahandog ang mga sanggol sa altahan Ng silangan. Naniniwala pa rin sa pagkabusilak ng mga sinag— Walang halaga, walang lasa, walang tingga; payapa, malaya. Mapapangiti ang sanggol: Maligayang pagdating, liwanag! Mananahan ka sa aking kandungan at maglalagablab ka Sa panahong ibinabaon ko sa kahapon ang ritwal ng umaga At batas na ang kabanalan ay kasunduan sa kislap ng karimlan. Patunay ako: salamin pa rin ng gin...